Dlaczego warto czytać?
Każdego dnia słuchamy muzyki, oglądamy seriale, gramy na komputerze lub korzystamy z mediów społecznościowych. Te sposoby na spędzenie wolnego czasu wypierają inne tradycyjne formy relaksu. Jednak grono miłośników literatury przyzna, że żadna z wymienionych form nie może się równać z czytaniem książek! Niestety, obserwujemy znaczny spadek czytelnictwa. Jak wskazują badania z 2020 roku, tylko 42% Polaków przeczytało co najmniej jedną książkę w ostatnich 12 miesiącach. Dane te dowodzą jak niedoceniany jest bezpośredni kontakt z książką i jej wpływem na rozwój człowieka.
Jakie korzyści czerpiemy z czytania?
Dzisiejszy świat pędzi do przodu w coraz szybszym tempie. Z tego powodu również zmęczenie pojawia się wcześniej niż zwykle. Wynika to z przestymulowania mózgu bodźcami. Wszędzie otaczają nas kolorowe bilbordy, hałas, dociera do nas mnóstwo informacji, które próbujemy zapamiętać, wkładając w to nie mały wysiłek. Narażenie na ciągłe pobudzenie uniemożliwia odpoczynek i regenerację naszego organizmu, a co się z tym wiąże, obniża nasze produktywne działanie. Aby temu zapobiegać, warto na chwilę odłożyć telefon oraz słuchawki, na rzecz książek, których lektura zapewni nam odpoczynek od innych zewnętrznych stymulatorów. Takie wyciszenie jest niezbędne, aby zredukować stres kumulujący się w trakcie dnia.
Czy zdarzały wam się sytuacje, że chcieliście się zupełnie odciąć nie tylko od otoczenia, ale również od własnych myśli? Cały czas coś „chodzi po głowie” i nie można skupić się na niczym innym? Jeżeli tak, to właśnie czytanie stanowi rozwiązanie idealne! Historie pobudzają wyobraźnię i kreatywność, pozwalają wczuć się w fabułę, zapomnieć o własnych problemach. Dzięki nim często również można zdystansować się od trudnych sytuacji, „zatapiając się” w wymyślony przez autora świat.
Książki są też nieocenioną skarbnicą wiedzy o świecie, o rzeczach, o innych ludziach i relacjach pomiędzy nimi. Pozwalają poznać różne perspektywy i sposoby myślenia, czym wzbogacają nasz własny repertuar zachowań. Na drodze modelowania, czyli na podstawie decyzji, działań podejmowanych przez bohaterów możemy uczyć się nowych strategii rozwiązywania problemów w naszym życiu lub unikać popełnianych przez nich błędów. W ten sposób kształtujemy w sobie również empatię, czyli współodczuwanie emocji np. poprzez identyfikację z bajkowymi postaciami.
Warto także zwrócić uwagę, że czytanie ma niesamowity wpływ na działanie naszego mózgu! Poprzez stymulację komórek mózgowych i aktywację mózgu zapewniamy mu trening, który jest konieczny do prawidłowego funkcjonowania. Każdy przeczytany dłuższy tekst jest swoistą gimnastyką dla tego organu. W ten sposób zmniejszamy ryzyko obniżenia zdolności poznawczych i zwiększamy naszą umysłową wydolność.
Dlaczego tak ważne jest, aby czytać dzieciom już od najmłodszych lat?
Książki mogą być też okazją do wzmacniania relacji międzyludzkich. Wieczorne czytanie dziecku lub razem z dzieckiem jest doskonałą okazją do wspólnie spędzonych chwil, wzbogaca język dziecka, rozwija jego wyobraźnię, rozbudza określone emocje, daje podstawy do dalszej nauki. Już od pierwszych chwil życia dziecko poznaje otaczającą rzeczywistość poprzez kontakt z innym człowiekiem, rodzicem. Jednym ze sposobów przekazywania informacji o tym co nas otacza jest właśnie kontakt z książką, od zwyczajnego oglądania i nazywania tego, co jest na obrazkach, poprzez wspólne czytanie, powtarzanie ulubionych fragmentów. W ten sposób możemy zaspokajać istotne dla rozwoju człowieka potrzeby bliskości, kontaktu, wspierać rozwój psychiczny, emocjonalny, społeczny i rozbudzać miłe wspomnienia. Bardzo często czytanie jest pewnym rytuałem ułatwiającym wyciszenie i zasypianie. Czasem książki pozwalają na oswojenie się z określonymi problemami, pokonać lęki, dać podstawę do rozmowy na trudne tematy.
Zatem, w szybko pędzącym świecie rozwoju nauki i techniki, zwolnijmy aby sięgnąć po książkę. Poświęćmy chwilę dla prawidłowego rozwoju naszego dziecka, zadbajmy o nas samych, rozwijajmy nasz mózg, naszą wyobraźnię. Zyskajmy spokój, odprężenie i relaks biorąc do ręki książkę.
Agata Welzandt
Absolwentka Psychologii na Uniwersytecie Jagiellońskim. Specjalności: Psychologia kliniczna i zdrowia oraz Psychologia sportu. Współtworzy portal Psychotki.pl.